Larisa stała przy kuchence, mieszając łyżką omlet, który dawno już przemienił się w wilgotną, nieapetyczną masę. W powietrzu unosił się zapach kawy, przypalonego mleka oraz coś jeszcze – niepokojący posmak cudzych kłamstw. Na jej twarzy pojawił się grymas niezadowolenia. Boris zachowywał się tego ranka nietypowo. Przemierzał mieszkanie jak ktoś obcy, rozpierzchnięte skarpetki, gazeta leżąca na parapecie, telefon pozostawiony w lodówce – wszystko zdawało się być wyjęte z jakiegoś snu.
– Borya, co właściwie się dzieje? – zapytała, lekko pochylając głowę z ironicznym uśmiechem, jakby naprawdę oczekiwała szczerej odpowiedzi.
Boris spojrzał na nią tak, jakby miał zaraz wyjawić, że jest adoptowana, po czym westchnął głęboko.
– Lara… od jakiegoś czasu myślę… – zaczął, tonem kogoś, kto próbuje sprzedać telefon bez ładowarki.
– Co znowu? – przerwała mu, patrząc na niego ostrym wzrokiem.
– Musimy sprzedać mieszkanie – wyrzucił to jak coś zupełnie zwyczajnego, jakby rozmawiali o zmianie etui na telefon.
– Nasze mieszkanie? – spytała Larisa spokojnie, odkładając łyżkę i gwałtownie odwracając się w jego stronę niczym wystrzelona z procy rakieta.
Boris wzruszył ramionami, jakby omawiali sprawę banalną, niewartą uwagi.
– Cóż… No tak. Nie potrzebujemy tyle przestrzeni. Zawsze mówiłaś, że trudno jest utrzymać tutaj porządek.
W środku Larisa wrzasnęła z rozpaczy, ale na zewnątrz zacisnęła zęby. Chce krzyczeć: „Sam posprzątaj, Borya!”, lecz była kobietą – przynajmniej do pewnego momentu.
– A kiedy miałeś zamiar o tym ze mną porozmawiać, Boris Anatolijewiczu? Przed podpisaniem papierów, czy po? – zapytała, oceniając go chłodno.
Boris udawał, że się zastanawia, jakby podjęcie tak ważnej decyzji było sprawą błahą do omówienia przy kawie i cieście.
– No cóż, myślałem, że powiem ci później. Nie chciałem cię martwić.
Larisa wybuchnęła śmiechem – głośnym i gorzkim, jak ktoś, kto właśnie uświadomił sobie, że został oszukany.
– Oczywiście, po co stresować? A ja tu… przekładam meble, pakuję rzeczy, a tymczasem ty już mnie spakowałeś z mieszaniem i oddałeś w obce ręce.
Boris zaczął się wiercić, a Larisa doskonale znała tę reakcję – pojawiała się zawsze wtedy, gdy próbował ukryć prawdę pod płaszczykiem: „Ja się wszystkim zajmę”.
– Laro, o co ci chodzi? Wszystko będzie dobrze. Kupimy coś mniejszego, w lepszej dzielnicy, a pieniędzy zostanie nam sporo…
– Na co, Boris? Na twoje długi? – przerwała mu, krzyżując ramiona.
Boris zesztywniał. Przez moment, ledwie ułamek sekundy, przelotnie pojawił się w jego oczach strach. Potem próbował wrócić do swojej przyjaznej maski, ale było już za późno. Larisa wszystko rozgryzła.
Ten poranek, ten omlet i kawa z gorzkim posmakiem – to był początek końca.
Zamiast iść do pracy, Larisa usiadła na podłodze w kuchni i zapatrzyła się w okno, jakby słysząc w myślach powolne, bolesne składanie puzzli ich „szczęśliwego” życia rodzinnego.
- Anton, jej syn, przyszedł w południe.
- Wyglądał na wysokiego, nieuczesanego chłopaka, odzianego w kurtkę na bluzę.
- Przywitał się, narzekając na powód licznych wiadomości od matki.
– Mamo, po co wysyłałaś do mnie chyba dwieście SMS-ów dziś rano? – mruknął, rzucając buty niedbale na podłogę.
Larisa spojrzała na niego, a jej oczy zaraz zajęły się łzami. Wzięła głęboki oddech, jakby wciągała powietrze przed ostatnim zanurzeniem.
– Anton, twój tata… chce sprzedać mieszkanie.
Anton bez mrugnięcia zapytał:
– Z meblami, czy bez?
Larisa uśmiechnęła się lekko. Poczucie humoru zdecydowanie odziedziczył po niej.
– Na razie osobno, synu. Na razie osobno.
W milczeniu pili kawę, wymieniając krótkie komentarze jak szachiści wykonujący ostatnie ruchy w beznadziejnej partii.
„Mamo, nie martw się. Pomogę ci” – wypowiedział nagle Anton, jego głos zabrzmiał dojrzale jak nigdy wcześniej.
Larisa zrozumiała nagle, że ma przynajmniej jednego sprzymierzeńca. A czasami wystarczy jeden, by wygrać całą wojnę.
Prawda wychodzi na jaw
Rankiem następnego dnia, podczas spaceru, Larisa natknęła się na Ninę Semyonownę, starą znajomą z osiedla – kobietę, która wiedziała o każdym i o wszystkim, czasem nawet więcej.
– Larisochka, słyszałaś już nowiny? – szeptała podekscytowana, popijając gorącą herbatę z termosu niczym tajny agent.
– Jakie nowiny? – Larisa zmarszczyła brwi, nie ufając świetlistej aurze przyjaciółki.
– Twój Boris… od dawna tonie w długach, wiesz? Myślałaś, że chodzi do pracy? Ha! On biega po bankach, próbując zasypać swoje pożyczki.
Larisa zamarła, czując, jak świat rozbija się na kawałki niczym potłuczone lustro.
– Co?! – wykrztusiła złością pikującą od środka.
Nina Semyonowna uśmiechnęła się szeroko i kontynuowała.
– To nie tylko pożyczki. Jest jeszcze coś więcej… Wygląda na to, że podpisał się za kogoś jako poręczyciel. A ta osoba wyjechała za granicę. Teraz twój Boris zostaje sam na scenie – klaun w kasku.
Kropla po kropli, słowa te wywoływały w niej rosnącą falę gniewu. Nie było to uczucie zranienia – to dawno już wysechło i zgniło. To był czysty, jasny gniew, niczym pierwsze poranne papierosy dla nałogowca.
Wieczorem poszła do Eleny Siergiejewnej, prawniczki, którą znała jeszcze z dawnej pracy. Kobieta była surowa, milcząca, z oczami, które przenikały na wskroś wszystkie tajemnice.
– Larisa, słuchaj uważnie – powiedziała, stukaąc piórem o stół. – Mieszkanie jest na twoje nazwisko?
– Tak, moje.
– W takim razie bez twojej zgody śnić może o sprzedaży, ale nic więcej. Najwyżej może wystawić je na sprzedaż z dopiskiem: „najlepiej bez właściciela”.
Larisa uśmiechnęła się z satysfakcją.
– Ale jeśli będzie naciskał – kontynuowała Elena – może starać się udowodnić przed sądem, że nieruchomość jest wspólna. Procedura może ciągnąć się latami i na pewno położy cię nerwowo.
– Co powinnam zrobić? – zapytała Larisa.
Elena skinęła głową.
- Zawrzeć intercyzę małżeńską.
- Albo od razu złożyć wniosek o podział majątku.
- Prosić Borisa o osobne mieszkanie – najlepiej jak najdalsze, bez kontaktu.
Larisa zaczęła odczuwać coś, czego dawno nie miała: nie była już ofiarą, lecz zawodniczką. A zawodnicy nie płaczą. Oni uderzają pierwsi.
Do diabła z tym wszystkim
Wieczór. Larisa siedziała przy stole kuchennym. Przed nią stała filiżanka z zimną już herbatą, która bardziej przypominała wodę z kranu niż cokolwiek orzeźwiającego. Powtarzała w myślach swoje słowa, usiłując się przygotować do konfrontacji. W sercu jednak huczała burza, groźniejsza niż jakiekolwiek próby rehearsalu.
Boris wszedł późno, pachniał perfumami należącymi do kogoś innego. Miał minę mężczyzny, który coś zgubił, lecz liczył, że nikt tego nie zauważy.
– O, jesteś – powiedział beztrosko, wieszając płaszcz. – Czemu siedzisz w ciemności jak Baba Jaga na zebraniu związków?
– Czekam na ciebie, Borya – odpowiedziała spokojnie, choć jej głos drżał niebezpiecznie niczym zerwane struny.
Boris zatrzymał się, wyczuwając, że ta noc może skończyć się całkiem inaczej. Albo zabawnie, albo przerażająco. A może jednym i drugim.
– Słuchaj, porozmawiamy jutro, dobra? Jestem zmęczony jak pies bez ogona.
Larisa wstała powoli, zdecydowanie.
– Nie, Boris. Dziś. Teraz.
Usiadł przy stole, teatralnie wzdychając jakby mieli wyciągnąć jego duszę przez tylną część ciała.
– Co tym razem, Laro? – zapytał znużonym, niemal leniwym głosem.
Larisa skrzyżowała ręce.
– Chciałeś sprzedać mieszkanie za moimi plecami. Chciałeś wyrzucić mnie na ulicę, żeby spłacić swoje długi. Codziennie mnie okłamywałeś. Wiem wszystko, Boris. Wszystko.
Boris patrzył na nią: najpierw zaskoczony, potem zły, a na końcu z pogardą.
– Czego się spodziewałeś? – warknął nagle. – Żeby żyć w twojej złotej klatce i nie zauważyć, że wszystko się rozpada?
Larisa ostro wypuściła powietrze.
– I za cenę mojego mieszkania wciągnąć nas w bagno?
Boris pochylił się do przodu, jego oczy błyszczały niejasnym światłem.
– Ratowałem cię, jeśli o tym mowa! A ty siedziałaś w domu, robiąc paznokcie i gotując kapuśniak!
Larisa wybuchnęła śmiechem tak głośno, że szczekające w oddali psy odpowiedziały chórem.
– Ratowałeś mnie?! – oświadczyła, studiując go niczym mikroorganizm pod mikroskopem. – Aha, wybawicielu. Spłacałeś długi „kobietami”?
Boris drgnął. W ułamku sekundy wszystko się skończyło. Był przyłapany.
– Co? Jakie kobiety? – zaczął się jąkać, ale było za późno.
Larisa sięgnęła po pusty kubek i rzuciła nim w ścianę. Hałas rozniósł się po mieszkaniu, powodując drżenie powieki Borisa.
– Nie rób ze mnie głupka, Borya! – wrzasnęła, nie zatrzymując już ani głośności, ani emocji. – Wiem o tej dwudziestolatce z pracy! O jej piersiach, twoich bukietach i wynajmowanych mieszkaniach! Myślałeś, że nigdy się nie dowiem?
Boris podniósł się gwałtownie.
– To twoja wina! Stałaś się nudną panią domu! Zawsze zmęczoną, zawsze nieszczęśliwą! Ja tylko chciałem… żyć, rozumiesz?!
– Żyć?! – zaśmiała się histerycznie Larisa. – Żreć na mój koszt, spać z kim zechcesz, a potem opowiadać o nowym mieszkaniu?! To ty jesteś żałosnym zdrajcą, Borya!
Boris zbliżył się, a jego twarz wykrzywiła się w gniewie.
– Nie jesteś ani moją matką, ani sędzią!
– Nie, Borya – odrzekła z lodowatą pogardą Larisa. – Twoja matka już cię wyrzuciła, a teraz ja zamierzam być sędzią. Dla siebie samej.
Chwyciła dokumenty z stołu — intercyzę i wniosek o podział majątku — i rzuciła je przed nim.
– Podpisz. Albo spakuj torby i idź żyć z twoim młodym „życiem.”
Boris stał, wpatrując się w dokumenty jak w wyrok śmierci. Drżały mu ręce, ramiona opadły.
Wyglądał nagle na starego i żałosnego. Po raz pierwszy od lat Larisa spoglądała na niego bez bólu, jedynie chłodną, lodowatą obojętnością.
– Nie myśl, że nie potrafię żyć bez ciebie – dodała cicho. – Potrafię. I wiesz co? Już to robię.
Boris nie odpowiedział. Rzucił długopis na stół i poszedł zbierać rzeczy.
Larisa obserwowała jego odejście. Bez łez. Bez żalu. Tylko z niewielkim, zmęczonym uśmiechem.
Jak na pogrzebie osoby, która sama wykopała swój grób.
Po tygodniu Larisa siedziała w tym samym miejscu przy kuchennym stole z gorącą herbatą i nowym uczuciem w sercu. Była sama. Wolna. Oczyszczona. I po raz pierwszy od wielu lat – szczęśliwa.
Gdy wieczorem przyszedł Anton, zapytał z zainteresowaniem:
– No, mamo, jak się czujesz?
Larisa uśmiechnęła się szeroko.
– Lepiej niż ktokolwiek, synu. Mam nawet plan na życie. Chcesz go usłyszeć?
Anton usiadł naprzeciwko, patrząc na nią z ciekawością.
– Jaki?
Larisa uniosła filiżankę jak do zdrowia.
– Nigdy nie myl koła ratunkowego z pętlą na szyi.
Anton wybuchnął szczerym, zaraźliwym śmiechem.
Po raz pierwszy od dawna Larisa poczuła, że wszystko będzie dobrze. A właściwie – już jest.
Kluczowa refleksja: Czasem jedna odwaga w obliczu zdrady i kłamstw potrafi odmienić całe życie, otwierając drogę do wolności i prawdziwego szczęścia.
W ten sposób historia Larisy pokazuje, jak ważne jest stawianie granic oraz poszukiwanie wsparcia nawet w najtrudniejszych momentach, co pozwala odzyskać kontrolę nad własnym losem.